Op 3 april 2025 overleed voormalig kardinaal Theodore Edgar McCarrick op 94-jarige leeftijd. Zijn dood sluit een donkere fase af in de recente geschiedenis van de katholieke kerk in de Verenigde Staten, maar nodigt ons ook uit om onze blik te richten op haar beschermende omgeving, haar netwerk van bondgenoten en begunstigden. Onder hen een congregatie die onze lezers goed kennen: het Instituut van het Vleesgeworden Woord (IVE), opgericht door Carlos Miguel Buela in Argentinië in 1984.
De relatie tussen McCarrick en het IVE was niet oppervlakkig of louter diplomatiek. Het ging om directe financiële steun, deelname aan belangrijke institutionele evenementen, gedeelde accommodatie met seminaristen. Dit artikel verzamelt openbare bronnen om deze alliantie kritisch te onderzoeken.
Een bevoorrechte weldoener
Voormalig kardinaal McCarrick was een van de belangrijkste weldoeners van de IVE in de Verenigde Staten. Volgens documenten onthuld door The Washington Post, verdeelde McCarrick tussen 2001 en 2018 meer dan $ 600.000 uit een speciaal fonds van het aartsbisdom aan verschillende mensen en instellingen. Een deel van dat geld was bestemd voor de IVE en zijn oprichter, zelfs toen er al beschuldigingen van misbruik tegen beiden circuleerden (The Washington Post, 2018).
In 2020 bevestigde The National Catholic Register dat McCarrick over een periode van meerdere jaren ten minste $ 1 miljoen aan de IVE schonk, in een ondoorzichtig overdrachtsschema. De congregatie ontkende het feit niet en het Vaticaan ondernam geen stappen om de teruggave van de fondsen te eisen, ondanks het feit dat de stichter van de IVE al was gesanctioneerd wegens machtsmisbruik en seksueel wangedrag met volwassen seminaristen (National Catholic Register, 2020).
Een patroon van misbruik: grooming van seminaristen
Het McCarrick-schandaal werd internationaal toen in 2018 getuigenissen aan het licht kwamen van mannen die waren onderworpen aan grooming – een vorm van emotionele en spirituele manipulatie – door de toenmalige kardinaal. De modus operandi werd decennialang herhaald: uitnodigingen tot samenwonen, emotionele druk, niet-consensuele ‘aanhankelijke’ aanrakingen en een verticale structuur die elk vermogen om zichzelf te verdedigen teniet deed.
Het officiële Vaticaanse onderzoek, gepubliceerd in 2020, documenteerde hoe McCarrick een bed deelde met seminaristen in bejaardentehuizen en strandhuizen, vaak zonder dat ze zich vrij voelden om de situatie af te wijzen (The McCarrick Report, 2020).
De relatie met de IVE wordt in deze context nog verontrustender: McCarrick woonde jarenlang in het huis van de IVE in Maryland, waar hij dagelijks werd bijgestaan door seminaristen en jonge priesters van het instituut. Zoals gemeld door Catholic News Agency, bood deze residentie hem “comfort, anonimiteit en jong personeel” dat voor hem zorgde, inclusief transfers, maaltijden en persoonlijke assistentie (CNA, 2018).
Geen enkele getuigenis heeft IVE-seminaristen rechtstreeks in verband gebracht met het misbruik van McCarrick, maar de langdurige blootstelling van jonge mensen in opleiding aan een figuur die al onder verdenking staat, roept ernstige vragen op over de institutionele verantwoordelijkheid van het instituut.
Wederzijdse steun: wijdingen en legitimatie
In 2004 reisde McCarrick naar Argentinië om priesters van de IVE te wijden, ondanks groeiende interne beschuldigingen tegen Carlos Buela. In 2014 trad hij opnieuw op bij een priesterwijding van het instituut in Buenos Aires. Deze ceremonies versterkten niet alleen de diplomatieke banden tussen de twee, maar stuurden ook een boodschap van wederzijdse legitimatie: McCarrick werd door de IVE nog steeds gepresenteerd als een vaderfiguur, zelfs een “heilige”, terwijl de IVE profiteerde van zijn prestige om internationaal uit te breiden (AICA, 2014).
De uitwisseling was niet alleen symbolisch: de IVE bood gastvrijheid, zichtbaarheid en gehoorzaamheid; McCarrick reageerde met invloed, fondsen en institutionele dekking. In deze context is het geen toeval dat de Heilige Stoel jarenlang de beschuldigingen tegen Buela heeft genegeerd, noch dat het Vaticaanse rapport uit 2020 over McCarrick elke verwijzing naar de IVE heeft weggelaten.
Twee parallelle biografieën: Buela en McCarrick
Carlos Buela werd in 2016 door het Vaticaan gesanctioneerd na een onderzoek dat “ongepast seksueel gedrag” met volwassen seminaristen bevestigde. Het werd hem verboden om contact te hebben met leden van de IVE en een leven van terugtrekking en stilte werd hem opgelegd. Echter, net als bij McCarrick, kwam de verhuizing te laat.
Beide geestelijken bouwden hun carrière op een verticale machtsstructuur, verergerd klerikalisme en manipulatie van het geweten. Beiden cultiveerden beelden van naastenliefde, orthodoxie en zendingsijver, terwijl ze de gewelddadige dynamiek beschermden. En beide vielen pas toen het systeem dat hen in stand hield onhoudbaar werd onder publieke druk.
Conclusie: een waarschuwing die niet vergeten kan worden
De dood van McCarrick sluit de zaak niet af. Als zijn verhaal – en zijn relatie met het Instituut van het Mensgeworden Woord – iets leert, dan is het wel dat klerikale misbruik Het wordt niet alleen in stand gehouden door individuele perversiteit, maar ook door netwerken van medeplichtigheid, economische belangen en structurele stiltes. Zolang deze netwerken niet worden ontmanteld, blijft de mogelijkheid van nieuwe slachtoffers open.
De IVE, die tot op de dag van vandaag tientallen jongeren in verschillende delen van de wereld opleidt, moet ter verantwoording worden geroepen voor haar rol in dit verhaal. Het aannemen van geld van een misbruiker, het blootstellen van seminaristen aan zijn invloed en actief meewerken aan hun publieke rehabilitatie zijn geen onschuldige fouten: het zijn institutionele beslissingen die een oriëntatie markeren.
Het gaat hier niet alleen om de nagedachtenis van de slachtoffers, maar ook om de toekomst van de Kerk. Een Kerk die niet leert van deze perverse allianties is gedoemd ze te herhalen.
Geef een reactie